Trong Phật Giáo và văn hóa truyền thống liên quan đến đạo Hiếu của người Trung Hoa và người Việt Nam, cùng một số nước Á Đông có tháng 7 là tháng Cô Hồn. Tức là tháng các linh hồn được cho quay trở về dương gian để nhận vật cúng tế, và bố thí của người còn sống. Hay nói cách khác, tháng 7 là tháng kết chặt mối dây liên đới giữa người còn sống và người đã chết; giữa người “ra đi” với kẻ còn “ở lại”.
Cũng vậy, trong Kitô giáo và Đức Tin Công Giáo, tháng 11 là tháng dành riêng cho các Linh hồn đang chịu giam giữ trong luyện ngục. Trong tháng 11, mối dây hiệp thông giữa các Kitô hữu thanh luyện, các Kitô hữu khải hoàn, và các Kitô hữu lữ hành được nâng lên mức cao điểm. Khoảng cách giữa Thiên Đàng, Luyện ngục, và trần gian gần như không còn. Vì trong tháng, tất cả mọi tín hữu còn sống luôn hướng về các Linh hồn là Ông bà, cha mẹ, anh chị em của mình đã qua đời. Mọi linh hồn thì ngày đêm trông chờ thân nhân, đồng đạo của mình cầu nguyện, chuyển ơn đại xá, tiểu xá xuống cho họ. Các Thánh trên trời đàn ca, mừng vui vì có thêm nhiều vị Thánh được diện kiến tôn nhan Chúa. Và các Thánh cũng chẳng quên lời cầu bầu trước Chúa cho anh chị em Kitô hữu còn sống được mọi sự lành. Ôi! Thật là thời gian của sự viên mãn, tròn đầy.
Thật vậy, ba tình trạng của linh hồn và cuộc sống con người, khi đặt trong khoảng tĩnh lặng của tháng 11, như được tô đậm hơn. Giống như 3 cạnh của một tam giác và trọng tâm là Thiên Chúa Toàn Năng.
Tương quan thứ nhất, các Kitô hữu còn sống với các linh hồn đang thanh luyện. Trong suốt năm phụng vụ (cao điểm là tháng 11), các Kitô hữu còn sống ngày ngày dâng lễ Misa, đọc kinh, lần hạt, viếng nghĩa địa… để không ngừng chuyển các ơn xá cho các Linh hồn mà bản thân có ý chỉ. Họ ý thức rằng: các linh hồn sau khi chết, họ chẳng thể làm gì để đền bù tội lỗi, giảm bớt các hình phạt do tội gây ra. Các linh hồn ấy ngày đêm phải chịu lửa luyện tội thiêu đốt. Không phải thứ lửa vật chất, nhưng là ngọn lửa tình yêu của Thiên Chúa. Họ bị cắn rứt bởi vì khi còn sống, họ “yêu” chưa đủ. Bên cạnh đó, dấu vết của tội lỗi cũng làm họ phải khổ đau trong sự ăn năn. Tháng các linh hồn (trong sự sắp xếp của Thiên Chúa) đã trở nên phù hợp với đạo hiếu của người Việt Nam. Nỗi nhớ, sự biết ơn đối với ông bà, cha mẹ, người thân quen ùa về và đầy ắp trong tháng này.
Tương quan thứ hai, các Linh hồn đã qua đời với các Thánh. Khi nghe về Thánh Odilo và cuộc đời của Ngài, kinh nghiệm về tháng 11 được hiện nên rất rõ. Thánh nhân cho biết, tháng cầu hồn (tháng 11) là khoảng thời gian các Thánh trên nước Thiên Đàng vui mừng khôn xiết. Vì trong tháng này, có rất nhiều vị Thánh được vào Thiên Đàng. Hàng ngũ ấy đa số là các Linh hồn trước phải chịu thanh luyện trong luyện ngục. Nhưng nhờ các Thánh lễ, lời cầu nguyện, những giờ kinh, các ơn xá được các tín hữu còn sống chuyển cho các linh hồn trong tháng 11, họ được Thiên Chúa thứ tha các hình phạt và được Người cho về Thiên Đàng hưởng nhan Thánh.
Tương quan thứ ba, các Thánh trên trời và các tín hữu còn sống. Khi các Thánh được lên Thiên Đàng hưởng nhan Thánh Chúa, các Ngài được hưởng trọn vẹn sự viên mãn của tình yêu. Đó cũng là lúc các Ngài cầu bầu cho các tín hữu còn sống. Các Ngài cầu bầu để họ được bình an, sống liên đới, sống trung thành với Chúa. Nhờ lời của các Ngài cầu bầu, Thiên Chúa ban cho họ muôn vạn ơn lành, ơn thiêng.
Ba mối tương quan gắn chặt với nhau, xiết lại gần nhau, kết nên một tam giác bền chặt. Các đỉnh và các cạnh hợp lại và xoay quanh trọng tâm là Thiên Chúa. Vì thế nói: Tháng 11 là tháng hồng phúc, tháng của sự hiệp nhất, tháng của sự thông công thật không sai.
Lạy Thiên Chúa toàn năng, xưa Chúa đã cho Con Một Chúa xuống ngục tổ tông để an ủi các linh hồn. Chúng con khẩn thiết kêu xin Chúa, đặc biệt trong tháng 11 này, xin sai Con Chúa xuống ngục hình thanh luyện an ủi các linh hồn đang ngày đêm trông chờ gặp Chúa. Họ là tổ tiên, ông bà, cha mẹ, người thân thiết của chúng con. Xin Chúa an ủi họ và nếu họ còn những điều gì làm Chúa chưa hài lòng, chúng con xin Chúa mở lượng hải hà xóa tội đã phạm. Và xin đưa họ về hưởng nhan Thánh Chúa- nơi niềm vui không bao giờ mất, tình yêu chẳng bao giờ lịm tắt, ánh sáng Chúa tồn tại muôn đời. Amen.
Tác giả: Tôma Phạm Thành Doanh